Tây Ban Nha chinh phục Guatemala
Tây Ban Nha chinh phục Guatemala

Tây Ban Nha chinh phục Guatemala

Cuộc chinh phục Guatemala của Tây Ban Nha là một chuỗi các xung đột dai dẳng trong thời kỳ Tây Ban Nha thuộc địa hóa châu Mỹ ở nơi ngày nay là đất nước Guatemala. Trước cuộc chinh phục của Tây Ban Nha, nhiều vương quốc bản địa, chủ yếu là người Maya, tranh giành vùng đất này. Các conquistador coi người Maya là "những kẻ ngoại đạo", giống người này do đó cần phải được khai sáng, bất kể những thành tựu văn minh rực rỡ của họ.[2] Cuộc gặp gỡ đầu tiên giữa người Maya và các nhà thám hiểm châu Âu xảy ra vào đầu thế kỷ XVI, khi một con tàu Tây Ban Nha đi từ Panama đến Santo Domingo bị đắm ở bờ đông bán đảo Yucatán năm 1511.[2] Trong các cuộc thám hiểm vào năm 1517 và 1519 kế tiếp, người Tây Ban Nha đổ bộ lên hai phần khác nhau của Yucatán thuộc địa phận Maya.[3] Cuộc chinh phục người Maya của Tây Ban Nha là một quá trình lâu dài; các vương quốc Maya chống cự ngoan cường và phải mất hơn 2 thế kỷ cuộc xâm lược mới hoàn tất.Pedro de Alvarado được cử đến Guatemala từ vùng Mexico mới bị chinh phục vào đầu năm 1524, chỉ huy liên quân gồm các conquistador Tây Ban Nha và các đồng minh bản địa, chủ yếu từ TlaxcalaCholula. Các địa danh trên khắp Guatemala hiện nay đều mang tên tiếng Nahuatl vì quân bản địa Mexico còn đóng vai trò là những phiên dịch viên cho người Tây Ban Nha.[4] Người Kaqchikel ban đầu liên minh với người Tây Ban Nha nhưng không lâu sau khởi nghĩa vì yêu cầu cống nạp quá mức, họ không đầu hàng cho đến năm 1530. Các vương quốc Maya ở vùng cao nguyên lần lượt bị khuất phục. Người Itza Maya và các nhóm dân vùng thung lũng ở lưu vực Petén lần đầu gặp gỡ Hernán Cortés vào năm 1525, nhưng vẫn giữ độc lập và thù địch với người Tây Ban Nha cho đến năm 1697.Chiến thuật và công nghệ của hai phe chênh lệch nhau rất lớn. Người Tây Ban Nha không bắt tù binh, trái ngược với người Maya luôn ưu tiên bắt giữ tù binh và chiến lợi phẩm. Dân bản địa Guatemala không sở hữu các yếu tố công nghệ của Cựu Thế giới như bánh xe, ngựa, sắt, thép và thuốc súng; họ dễ mắc các bệnh từ Cựu thế giới do không có sức đề kháng. Người Maya áp dụng lối đánh xung kích và phục kích thay vì chiến tranh quy mô lớn. Họ sử dụng giáo, mũi tên và kiếm đá vỏ chai trong chiến tranh. Tộc Xinca ở đồng bằng ven biển phía nam tẩm độc lên mũi tên của họ. Người Maya cao nguyên đào hố và đóng cọc để đối phó với kỵ binh Tây Ban Nha.

Tây Ban Nha chinh phục Guatemala

Thời gianĐịa điểmKết quả
Thời gian1524–1697
Địa điểm
Kết quảTây Ban Nha chiến thắng
Địa điểm
Kết quả Tây Ban Nha chiến thắng
Thời gian 1524–1697

Tài liệu tham khảo

WikiPedia: Tây Ban Nha chinh phục Guatemala http://asociaciontikal.com/pdf/04_-_Caso.06_-_www.... http://www.asociaciontikal.com/pdf/90_-_Yvonne_y_S... http://www.inforpressca.com/sanmateoi/historia.php http://www.uni-hamburg.de/mesoamerikanistik/eike_h... http://opensiuc.lib.siu.edu/theses/136/ http://lanic.utexas.edu/project/etext/llilas/clasp... //pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/11614191 http://www.tesis.ufm.edu.gt/pdf/2013.pdf http://biblioteca.usac.edu.gt/EPS/07/07_1606.pdf http://biblioteca.usac.edu.gt/tesis/14/14_0282.pdf